In maart 2022 liet ik een heupresurfacing uitvoeren. In deze blog wil ik vanuit mijn ervaring als atleet én personal trainer informatie delen die ik tijdens mijn zoektocht naar de juiste oplossing indertijd zelf zocht maar helaas te weinig vond.
Heb jij als actieve sporter ook last van heupartrose en twijfel je aan je sportieve toekomst, dan hoop ik dat je iets hebt aan mijn verhaal.
Beknoptheid is niet één van mijn grootste talenten. Bovendien valt er over dit onderwerp toch wel veel te vertellen. Om het artikel toch een beetje vlotter leesbaar te maken heb ik het opgesplitst in 3 delen.
Ik heb zelf ondervonden dat er nog niet veel nuttige informatie over resurfacing en sport te vinden was en al zeker niet in het Nederlands. Ook wie nood heeft fysieke en mentale begeleiding moet ver zoeken.
Een resurfacing van de heup of sportheup genoemd is een soort heupprothese. Het biedt een oplossing voor actieve mensen die door artrose van de heup last hebben van pijn en bewegingsbeperking en voor wie een traditionele prothese niet de juiste oplossing is.
Waar bij een traditionele heupprothese de volledige kop van het dijbeen wordt afgezaagd en vervangen door een prothese, vaak in keramiek, probeert men bij een resurfacing meer eigen bot van de patiënt te behouden. Men freest de heupkop als het ware af en dan worden zowel de heupkom als de holte met een metalen (meestal cobalt/chroom legering) laag bedekt.
Resurfacing wordt niet door elke heupchirurg toegepast. De visies hierover zijn op zijn minst gezegd vrij gepolariseerd. Als je informatie begint te googelen, wees er dan op voorbereid dat je veel negatieve, vaak ook onjuiste informatie zal vinden. Als heuppatiënt en atleet word je hier niet vrolijk van.
Zeker is dat de operatie een speciale specifieke kennis van de chirurg vraagt. Het is ook een operatie met een vrij grote leercurve dus hoe meer ervaring, hoe beter. Ik adviseer dan ook iedereen die een resurfacing overweegt om zich goed te informeren alvorens je een chirurg kiest. Om echt goed te worden in deze operatie moet je er toch al minstens 50 uitgevoerd hebben en bij voorkeur ook op zeer regelmatige basis. En hoe beter de prothese geplaatst is, hoe groter de kans dat je na je herstel weer zonder beperkingen kan sporten.
Resurfacing is ontwikkeld voor zeer actieve, vaak relatief jonge mensen die met een normale heupprothese beperkt zouden zijn in de activiteiten die ze nog willen doen. Hoewel de moderne heupprothesen ook al vrij veel activiteit toelaten is de bestendigheid tegen hoge mate van activiteit bij resurfacing excellent. Deze ingreep is dan ook de enige mogelijkheid voor atleten en intensieve sporters met vergevorderde heupartrose om zo goed als onbeperkt opnieuw hun sport te kunnen beoefenen.
Ook mensen die reeds op zeer jonge leeftijd heupklachten hebben, vaak als gevolg van heupdysplasie kunnen gebaat zijn met een resurfacing prothese. Op dit moment wijst alles erop dat de resurfacing langer kan behouden blijven dan een traditionele prothese. Voor iemand van in de twintig is dit wel een belangrijke factor.
Voor mensen die geen specifieke sportieve aspiraties hebben denk ik dat een traditionele heupprothese de betere oplossing is. Het herstel gaat meestal sneller en de operatie is minder ingrijpend. Een gewone prothese wordt meestal via een anterieure benadering geplaatst, resurfacing protheses bijna uitsluitend posterieur.
Revalidatie na een resurfacing operatie is zwaarder dan van een normale prothese. Dat vraagt net de mentaliteit van een topsporter die bereid is om hard te werken. Dit wil ik wel duidelijk maken: het resultaat van deze operatie krijg je niet voor niks. Het is een marathon, geen sprint..
Wat mij persoonlijk ook vertrouwen gaf was de wetenschap dat er topsporters zijn die met een resurfacing nog steeds sporten op zeer hoog niveau. Denk in de eerste plaats aan tennisster Andy Murray, maar ook wielrenner Floyd Landis, basketbalster Isaiah Thomas en in eigen land handbalspeler Jeroen De Beule en kickbokser Jannes Vercaemst (nog te zien in Taxi Joris op Canvas) om er maar enkele op te noemen.
Uiteraard is dit iets wat je met je arts moet bespreken, maar een resurfacing is niet voor iedereen geschikt. Zoals ik hierboven zei hangt het een beetje af van je levensstijl. Verder kunnen leeftijd, kwaliteit van je bot of andere een factor zijn. Je leest soms dat resurfacing niet geschikt is voor vrouwen maar dat klopt niet. Wel is het zo dat vrouwen doorgaans kleinere heupkoppen hebben hetgeen moeilijker voor de chirurg. Dr De Smet heeft al veel resurfacing protheses geplaatst bij vrouwen.
Een totale heupprothese wordt altijd door de mutualiteit terugbetaald. Voor resurfacing kan je slechts in bepaalde gevallen terugbetaling krijgen: je moet jonger dan 55 jaar zijn en de kop van je prothese mag niet kleiner zijn dan 52mm. Ik had op dat vlak pech want mijn kop was slechts 50mm. Ik heb de prothese dus uit eigen zak betaald.
Eén van de nadelen van MoM (Metal on Metal) resurfacing is het risico op metaalvergiftiging of metallose. Door slijtage van de prothese kunnen kleine metaalpartikeltjes vrijkomen en een allergische reactie veroorzaken. Als de prothese zeer goed geplaatst is is het risico hierop heel klein. (Uiteraard moeten mensen die al een metaalallergie hebben geen MoM implantaat laten plaatsen.)
Het zou mij te ver leiden om hier dieper op in te gaan. Ben je al zo ver dat je hierover nadenkt dan kan je beter een gesprek met een specialist inplannen. Bovendien komt de ReCerf COC (Ceramic) mogelijk binnenkort als mogelijkheid.
Revalidatie na resurfacing met oog op herintroductie naar sport toe vergt maatwerk. Je zal de puzzel telkens opnieuw moeten leggen. Ik heb zelf ervaren hoeveel angst en onzekerheid het traject met zich meebrengt en hoe moeilijk het is als je er alleen voor staat. Vanuit mijn ervaring als patiënt en mijn expertise als personal trainer/mental coach denk ik meer inzicht te kunnen geven aan wie na de diagnose van heupartrose terug het vertrouwen wil vinden in het lopen of een andere sport en zo goed als onbeperkt, mits misschien een kleine toegeving weer bevrijd willen kunnen genieten van beweging.
De weg die je moet afleggen kan ik niet verlichten want je zal alle obstakels zelf moeten nemen. Ik kan je wél het vertrouwen geven om je einddoel te bereiken en je op pad sturen met de juiste tools in je rugzak om niet op te geven. Ik kan helpen ervoor te zorgen dat je lichaam beste maatjes wordt met de prothese en bereid is om goed samen te werken zodat jij weer gelukkiger wordt.
De vraag of men na een resurfacing kan hardlopen houdt vele kandidaat resurfacers bezig. De onzekerheid schept twijfels om deze operatie al dan niet te doen. Je kan er mee springen, zwaar krachttrainen, squatten, gevechtssport beoefenen op het hoogste niveau, voetballen, tennissen etc. maar hardlopen blijkt voor een resurfacing patiënt het moeilijkste.
Er zijn verschillende meningen over het waarom. Sommigen zeggen dat de wrijving van het metaal de oorzaak zou kunnen zijn. Het repetitief samenkomen van de componenten zou mogelijk warmte opwekken die dan de weke delen doet ontsteken. Anderen zeggen dat het komt omdat de stabilisatiespieren zijn doorgesneden en dat door het stuggere littekenweefsel de spieren verkrampen en daardoor geen lange belasting kunnen verdragen.
Toch slagen de meesten er wel in om terug te lopen en het zijn meestal degenen die gepresteerd hebben op hoog niveau die ook kunnen terugkeren naar hun oorspronkelijke snelheid en duurbelasting. Ik denk dat ieder menselijk lichaam op zijn eigen tempo herstelt van deze ingreep en dat kun je niet forceren. Ik denk wel dat het degenen zijn met de meeste wilskracht en engagement die consequent de juiste oefeningen doen het verschil maken of deze ingreep een succes of een groot succes wordt.
Mijn inzichten zijn gebaseerd op zowel eigen ervaring als heuppatiënt als op jarenlange ervaring als prestatiesporter, personal trainer en mental coach. Mens en beweging hebben mij van jongs af aan geïnteresseerd. Via een lange alternatieve weg heeft dit geleid naar mijn eigen bewegingsconcept “Cellbuilding Into Human Construction – bouwen aan een beter en sterker zijn”.
Zoals vele topsporters was beweging mijn enige houvast om met de vele levensconflicten om te kunnen gaan. Je beseft eigenlijk niet dat je jezelf isoleert en afschermt van het normale leven, gaandeweg word je steeds gevoeliger voor het maatschappelijke samenlevingsmodel dat het mentale en fysieke welbevinden van de mens verstoort. Als je geluk gaat afhangen van je fysieke mogelijkheden dan word je als mens heel kwetsbaar. De kans is uiteraard groot dat je op een dag fysiek beperkt wordt. Dit is een zware confrontatie die bij velen leidt tot donkere gedachten die het gevoel van het zinloze leven versterken. Niet weinig atleten raken hierdoor in een depressie en kunnen niet meer functioneren in het normale leven. Er zijn heel wat pathologieën die je als mens kunnen beperken in je fysieke welbevinden. Ik spreek hier over heupartrose en resurfacing omdat ik uit eigen ervaring kan spreken en ook omdat ik zelf heb ondervonden dat er nog weinig geweten is om patiënten in het hele proces mentaal en fysiek te begeleiden.
Lees hier in deel 2 mijn verhaal en deel 3 over mijn ervaring met de operatie en revalidatie.