Als personal trainer je klant begrijpen en weten hoe je hem het beste kan benaderen is essentieel om zijn vertrouwen te winnen en het beste uit hem naar boven te halen. Meestal deelt men PT-klantentypes in op basis van fysieke verschillen en belastbaarheid. Ikzelf verkies een indeling op karakter.
Deze aanpak is mijn eigen interpretatie. Er bestaan genoeg academisch onderbouwde modellen die de psychologie van klanten tijdens hun sportbeleving analyseren. Laat deze interpretatie een aanvulling zijn op je kennis in functie van het optimaliseren van jouw contacten met de klanten.
Deze klant weet wat hij wil. Is meestal verbonden (of geweest) met topsport of is sportaddict. Dit type is hard als diamant voor zichzelf en fysiek sterk belastbaar. Als personal trainer zal je dergelijke klanten niet vaak hebben omdat zij meestal verbonden zijn aan een club waar ze een specifieke sportdiscipline beoefenen.
Als ze bij jou komen is het meestal in hun tussenseizoen om aan hun zwakheden te werken of extra kracht op te bouwen. Soms komen ze bijtrainen in een 2de revalidatiefase na de kinesitherapie om opnieuw volledig belastbaar te worden. Ze nemen dan meestal ook een formule met beperkt aantal beurten.
Een andere mogelijkheid is dat je een voormalig topsporter over de vloer krijgt die nog altijd met dezelfde gedrevenheid en passie traint. Hij beschikt nog altijd over dezelfde topsportmentaliteit en is meestal veel belastbaarder is dan de gemiddelde sporter.
Diamanttypes ademen sport en zijn zeer betrokken bij hun sport en trainingen. Ze hebben een ijzersterke discipline en kennen hun lichaam zeer goed. Doorgaans zijn ze goed georganiseerd en zie je aan alles – hun gedrag, kledij en sportspullen – dat ze perfectionistisch en trots zijn. Alles moet kloppen… als je ze een simulatietest laat doen dan benaderen ze dit als een wedstrijd.
Diamanttypes weten wat ze willen en zijn zeer gefocust en gedreven. Meestal hebben ze enige kennis van sportfysiologie en bewegingsleer. Ze zullen jou echt wel duidelijk maken wat ze verwachten en zijn meestal heel gedisciplineerd en geëngageerd. Je zal ze eerder moeten afremmen dan te pushen.
Meestal zijn ze eergierig en trots maar ook gevoelig. Neem hun feedback ernstig. Als deze mensen zeggen dat ze pijn voelen dan dien je daar echt rekening mee te houden, het zijn geen watjes. Ze zijn gewoon om met pijn te leven en kennen echt het verschil tussen iets ernstig en iets onschuldig.
Diamant-types willen goed onderricht worden maar zullen zelf aangeven wat ze van jou willen. Ze willen geen betweterige trainer die hen op alles verbetert. Ze kennen hun lichaam door jaren topsport zo goed dat ze weten wat binnen hun mogelijkheden ligt en welke uitvoeringstechniek niet of niet meer aan hen besteed is, ook al spreekt het tegen het academisch model.
Wat je zeker niet mag doen is hun trainingsmethodiek in twijfel trekken en een volledig andere aanpak en methodiek opleggen, tenzij ze aangeven dit zelf te willen. Dit schept voor hen onrust en onzekerheid. Diamanttypes zijn fijn afgestelde machines die zelfs door kleine aanpassingen soms uit balans raken.
Ze zijn bovengemiddeld goed in de meeste sportfacetten en pikken oefeningen meestal sneller op dan de gemiddelde sporter. Toch hebben ze beperkingen. Ze moeten vaak omgaan met letsels die ze opliepen tijdens hun carrière. Daarnaast presteren zij voor bepaalde oefeningen net minder omdat zij jaren in functie van hun specifieke sport hebben getraind. Hun lichaam is vaak letterlijk als klei gekneed en opgedroogd in een bepaalde vorm, zeg maar zoals een sterke kromme boom die sterk geworden is in zijn eigen kromheid.
Ze vertonen daardoor al wat verval in lenigheid en mobiliteit, soms verschil in bilaterale kracht wat voor overcompensaties zorgt. Het is belangrijk om hen daar voorzichtig bewust van te maken en bij te sturen. Topsporters zijn, hoe sterk ze ook zijn in hun sport, als mens vaak heel kwetsbaar en snel ontregeld.
Denk niet dat je als trainer met een topsporter kan doen wat je wil. Dikwijls sluimeren er al wat kwaaltjes waar je bij hen rekening moet mee houden. Ze zullen je wel laten weten wat voor hen goed voelt. Ze werken meestal ook graag in stilte aan hun tekorten. Het zijn zelfverbeteraars die niet altijd een constante controle willen. Ze zullen jou zeker laten weten wanneer ze vastzitten met een oefening en voelen dat ze er zelf niet uit geraken om de techniek en uitvoering te verbeteren of correct uit te voeren.
Topsporters of voormalige topsporters houden meestal van routine en vaste patronen. Andere klanten houden van meer afwisseling en zijn snel uitgekeken zijn op dezelfde oefeningen en trainingsformaties. Diamanttypes worden ook graag geprikkeld door iets nieuws maar niet ten koste van wat zij belangrijk vinden en zeker niet ter vervanging voor iets dat ze niet goed kunnen of minder graag doen want ze zijn te eergierig om zich zo maar gewonnen te geven. Ze willen leren om het goed en beter te doen i.p.v. op te geven.
Dit is het type dat zich vooral laat leiden door trends, zoals een vallend blad in de wind. Je weet nooit vooraf welke richting het uitgaat. Bladtypes zijn trendgevoelig, ze willen alles doen maar zijn snel uitgekeken op iets. De ene keer willen ze het lichaam van een krachtatleet of powerlifter, de andere keer willen ze dan weer de conditie van een marathonloper of de techniek van een topturner.
Voor een personal trainer is dit een moeilijk publiek omdat deze mensen denken dat het zo maar kan om alle disciplines te beheersen. Tegelijkertijd hebben ze zelf meestal niet het geduld om jaren te werken aan één discipline. Ze beseffen niet dat een topsporter gedurende jaren mentale en fysieke weerbaarheid heeft opgebouwd en zijn leven leeft en organiseert in functie van zijn sport.
Niet dat bladtypes niet gedreven kunnen zijn of geen karakter hebben, integendeel. Ik heb verschillende klanten die zich al hebben bewezen op zakelijk vlak maar op sportgebied niet beseffen hoeveel tijd en engagement sporten op hoog niveau vraagt.
Bladtypes zijn zeer gevoelig voor kritiek ook al is die genuanceerd en goedbedoeld. Ze staan graag in de belangstelling en kijken enorm op naar rolmodellen. Daarbij vergeten ze vaak dat dit ook kwetsbare mensen zijn.
Ze kiezen hun trainer vaak op basis van uiterlijk, prestaties of naambekendheid. Zij zoeken een trainer die schijnbaar onaantastbaar is en een voorbeeld van perfectie in fysieke kracht. Hou er rekening mee dat deze mensen niet veel nodig hebben om het groenere gras te zoeken ondanks al je inspanningen en goede bedoelingen. One day you’re in, next day you’re out!
Als je gelooft in jouw visie en deze met volle overtuiging trouw blijft zonder andere visies af te breken komen zij meestal terug want nog meer dan het fysieke rolmodel houden ze van mensen die 100% achter hun product staan en dit doorleven met passie. Bovendien ondervinden ze vaak dat ze elders ook niet naar wens vooruitgaan en ook daar in conflict raken met hun beperkingen of mentaliteit.
Je zal jezelf wel telkens moeten heruitvinden om deze mensen aan je te blijven binden.
Dit type klant vraagt om constante professionele bewustmaking en afwisseling als je met hen een langetermijnrelatie wil opbouwen. Ze willen constant bevestiging dat ze het goed doen. Het is belangrijk dat je hen voldoende inzicht heeft in het belang van constante beweging in functie van hun persoonlijke groeimarge.
Omdat ze op zakelijk vlak vaak al wat bewezen hebben en falen bij hen niet in het woordenboek staat moet je hen met fluwelen handschoenen behandelen en aangeven dat je in hen gelooft.
Zeg niet te snel dat een oefening of methodiek voor hen niet geschikt is. Breng hen langzaam aan het verstand dat het beter is om te streven naar een algemene fitheid in plaats van technisch, fysiek zwaarbelastende sporten te willen beoefenen die jaren van oefenen vergen en makkelijk leiden tot kwetsuren.
Wél belangrijk is het om hen fysiek meer uit te dagen dan gemiddeld. Doe dit met gecontroleerde functionele oefeningen en toegankelijke circuitsets. Het is niet slecht om deze mensen te motiveren om deel te nemen aan een sportevent en hen daarvoor te trainen. Dit past bij hun voortdurende nood aan uitdaging.
Omdat ze snel verveeld zijn is afwisseling op alle gebied cruciaal. Verander regelmatig de oefeningen, de omgeving en de intensiteit en leer hen dat kwetsbaar zijn geen taboe is en deel uitmaakt van onze menselijkheid.
Bladtypes zijn gewoon om het altijd goed te hebben en vinden het moeilijk kwetsbaarheid te tonen. Ze willen altijd het beste en zijn meestal ook gewoon om dit te krijgen. Ze willen niet inboeten in hun eigen comfort. Bladtypes zien hun trainer als rolmodel van perfectie en ze hebben het er moeilijk mee als die ook kwetsbaar blijkt.
Dit is het type persoonlijkheid dat het moeilijk heeft met emotionaliteit en liefst niet te veel over gevoelens praat. Mijn advies: stick to the job en blijf weg van hun gevoeligheden tenzij ze er zelf over beginnen. Geef je mening alleen wanneer ze ernaar vragen.
Ik probeer hen in de beleving van mijn filosofie toch iets bij te brengen over menselijkheid omdat dit past bij mijn aanpak en concept. Als dit niet verweven zit in jouw manier van werken moet je dit niet doen want het vraagt nuance om deze mensen aan zelfreflectie te laten doen om als mens te groeien.
Bladtypes hebben het moeilijk om de confrontatie aan te gaan met zwaarbeladen levensconflicten. Voor hen zou het leven alle dagen een feest moeten zijn. Niet dat deze mensen oppervlakkig zijn maar ze leven vaak volgens het motto “work hard, play hard”. Ze zijn gewoon wat minder fijngevoelig en empathisch omdat dit in hun opvoeding of leefwereld niet aangeleerd is.
Dit type klant wil zich vooral geborgen en veilig voelen en is minder competitief ingesteld. Vele dekentjes voelen zich onzeker en zijn wat afwachtend. Ze hechten vooral belang aan de sfeergeladenheid van de omgeving. De ruimte en inrichting van je zaak speelt een belangrijke rol in hun gevoel van welbevinden.
Zij kiezen de mensen met wie ze samenwerken op basis van persoonlijkheid en karakter, niet op uiterlijk of reputatie. Dit type klant wil liever een trainer met wat meer levenservaring die begrijpend is en die met een holistische visie werkt.
De meeste jonge trainers zullen wat meer moeite hebben met dit type klant omdat ze vaak nog wat levenswijsheid missen om deze klanten goed aan te voelen.
Dekentjes zijn zachte en doordachte mensen die zeer bewuste keuzes maken waar ze zichzelf kunnen zijn en voelen dat ze als compleet mens kunnen groeien in het leven.
Deze mensen willen bewegen in functie van hun algemeen welbevinden en gezondheid. Je mag hen zeker fysiek uitdagen maar doe dit heel af en toe. Het is belangrijk om naar die trainingen rustig en gericht toe te werken, niet te abrupt.
Ze houden van een rustige aanpak, niet van show en wow-toestanden. Je mag uiteraard wel eens gek doen, ze zijn niet zwaarmoedig, wel doordacht en genuanceerd.
Maak wat meer plaats voor een babbel, een langere opwarming en bouw regelmatig een stretching en yogamoment in. Als dat in jouw aanbod zit waarderen zij ook een massage.
Hou iets langere pauzes tussen intensieve sets en werk met zachtere materialen. Zorg voor een soort geborgenheid of dekentjesgehalte in de trainingsbeleving.
Deze types houden van thematrainingen met een diepere betekenis. Ze zijn meestal holistisch ingesteld en willen mentaal en fysiek welbevinden als een geheel beleven tijdens de training.
Vergis je niet, deze mensen zijn geen zwakkelingen, ze kiezen er bewust voor om hun lichaam niet te bruuskeren. Dit wil niet zeggen dat ze niet sterk zijn of dat ze niet buiten hun comfortzone willen trainen. Alleen willen ze dit niet altijd en voelen ze zich beter bij een geleidelijke gecontroleerde opbouw per training en in elke trainingscyclus.
Ze willen vooral in beweging blijven op een leuke manier en bouwen dit graag in als constante in functie van het conditioneren van een leven in balans.
Deze mensen zijn gevoelig voor dat extra kleine gebaar, een geschenkje of wat extra aandacht bij bijzondere gelegenheden zoals verjaardag of kerst. De goedheid die je aan hen geeft krijg je zeker terug.
Deze mensen kiezen heel bewust om sport als vaste waarde op te nemen in hun leven. Ook bij wie en op welke manier ze sporten is goed afgewogen. Het is aan jou als trainer om dit in te vullen met oprechte betrokkenheid voor hun fysieke en mentale welbevinden. Als jij die constante bewaart en ze die oprechte betrokkenheid blijven vinden bij jou kunnen het klanten en vrienden voor het leven worden.
Het sneeuwvloktype komt binnengevallen als een sneeuwvlok die jou verrast maar even snel weer verdwijnt en wegsmelt als sneeuw voor de zon.
Het zijn periodieke klanten die in het leven snel van richting veranderen. Vandaag beslissen ze om te trainen voor een marathon en als die afgevinkt is dan sporten ze misschien gedurende een lange periode helemaal niet… tot ze weer een nieuw doel hebben.
Dergelijke klanten stellen zich niet in op een lange termijnrelatie. Er zijn uitzonderingen als je hen toch weet te raken op hun gevoelige plek of omdat ze tijdens hun trainingsperiode het inzicht krijgen dat sporten toch essentieel is om zich beter te voelen.
Hoe graag je ook denkt dat ze jou bijzonder vinden, meestal reikt dat niet verder dan het rendement of de meerwaarde die ze zelf uit de onderlinge relatie halen. Maak je dus geen illusies, je bent makkelijk vervangbaar als je hen even niet meer kan helpen of minder aandacht kunt geven.
Ze zijn meestal zeer gedreven en hebben een sterke focus op een welomlijnd doel. Meestal hebben ze niet het karakter om constant te zijn, daarvoor is hun interesseveld te breed.
Het sneeuwvloktype houdt van een heldere benadering. Wees duidelijk in wat hij kan verwachten in functie van zijn inzet. Hij houdt ervan om uitgedaagd te worden in competitie set-ups. Bouw dus regelmatig eens een simulatie wedstrijdbeleving in en hou de klant gefocust op zijn doel.
Soms moet je sneeuwvloktypes ook wat durven afremmen in hun enthousiasme opdat ze zich niet zouden overbelasten. Ze hebben de neiging zich te laten verblinden door hun doel en vergeten al eens rekening te houden met obstakels onderweg.
Het is belangrijk dat je bij dit type ook duidelijk maakt dat er minder speelruimte is als ze hun doel willen bereiken. De trainingen zullen dus meer specifiek moeten worden uitgewerkt op maat van het doel en iets minder op maat van hun zin om te trainen.
Bij deze klanten is het belangrijk dat ze vooraf weten hoe de training er zal uitzien. Ze hebben nood aan duidelijke instructies: om dit doel te bereiken moet je dit doen.
Spiegeltypes houden van wat hen wordt voorgespiegeld. Het zijn volgers die jou meestal snel in vertrouwen nemen en graag hun ego laten strelen. Als je eenmaal hun vertrouwen hebt en hen de juiste aandacht geeft zijn het heel dankbare mensen, misschien wel klanten voor het leven.
Ze zien zichzelf graag maar zijn niet hoogmoedig, eerder gevoelig voor harde kritiek en zoals een spiegel, breekbaar. Ze zullen jou opnemen als een vaste waarde in hun leven en veel met jou delen. Onverwerkte emoties en conflicten uit hun verleden, zeg maar het zwarte kantje van de spiegel, zullen ze dikwijls met jou delen in de hoop hun gelijk door jou bevestigd zien.
Deze types zijn vaak onzeker over hun lichaam. Trainen in een grote fitnessclub vinden ze te eng en te onpersoonlijk, ze willen gehoord en begrepen worden op elk vlak.
Een sportmoment is voor hen een moment om te ventileren. Ook al zijn ze op gebied van oefeningen en fysieke trainingsbeleving snel tevreden wat je hen voorschotelt, toch kosten ze jou als trainer dikwijls meer energie.
Ze willen hun oefeningen wel goed doen maar zullen niet tegen jou ingaan of de schuld bij jou leggen als ze hun doel niet bereiken. Als jij in hen gelooft dan vinden ze dat de goeie wil die je toont veel belangrijker is dan jou een schuldgevoel te geven over een naar hun gevoel mindere training.
Spiegeltypes zijn dikwijls wat trager en je zal je training meermaals moeten aanpassen omdat ze graag babbelen. Let vooral op dat de training niet vervalt in een klaaguurtje dat ten koste gaat van het sportresultaat. Je bent in de eerste plaats trainer die moet zorgen dat de conditie van de klanten verbetert. Je mag ook mental coach zijn maar niet ten koste van je hoofdtaak en dat is mensen in beweging zetten.
Voor spiegeltypes is het hoofddoel van sporten vooral zich vitaler en gezonder voelen en de geruststelling dat ze voldoen aan het gedrag om één van de belangrijkste levensbelangen te dekken. Let erop dat je niet vervalt in een te gemakkelijk trainingsscenario omdat deze klanten snel tevreden zijn. Het is belangrijk ook hen te blijven uitdagen en je visie op trainingsmethodiek te hanteren.
Als je begint aan te voelen dat de dynamiek van het trainen en bewegen ondergeschikt wordt aan het converseren over koetjes en kalfjes dan moet je aan de alarmbel trekken. Je moet te allen tijde vermijden dat de training een thee-uurtje wordt en je een onvoldaan gevoel krijgt over de kwaliteit.
Geef duidelijke opdrachten die ze binnen een bepaalde tijd moeten afwerken. Zet hen niet vrij in een circuit want de kans is groot dat ze nooit op tijd klaar geraken. Als je echt je trainingsvolume wil afgewerkt krijgen dan laat je hen best met tijdslimieten werken. Vraag hen bijvoorbeeld om 12 herhalingen binnen een minuut te doen. Zonder deze tijdslimiet zouden ze er een half uur over doen.
Het kan helpen om deze mensen eens samen met iemand anders te laten trainen. Zo voelen ze zich toch wat meer verplicht om niet achter te blijven.
Ook getimede opdrachten op weerstand zijn voor hen meer geschikt, dus bijvoorbeeld hen 30 minuten laten fietsen op een vast level i.p.v. hen te vragen binnen de 30 minuten een bepaalde afstand te halen. In dit laatste geval is de kans groot dat ze afdwalen tijdens de opdracht.
Dit is uiteraard niet altijd zo, sommige dagen kan je hen zeker wat efficiënter laten trainen. Toch zal je dit type altijd iets meer moeten pushen en duidelijk maken wat je verlangt. Wil je hen in de juiste belastingszone laten trainen en je voorziene trainingen kunnen afwerken zal je het belang daarvan moeten kunnen aantonen. Toch moet je bij deze mensen ook af en toe wat toegeeflijker zijn. Geef hen af en toe tijdens een training de kans om te ventileren.
Deze typologie is niet heel uitgesproken maar eerder genuanceerd. De karaktertrekken en gedragskenmerken kunnen elkaar wat overlappen maar toch zijn de onderlinge verschillen duidelijk genoeg voor een voelbare indeling.
Deze typering heeft niet de intentie te bepalen wat goede of slechte klanten zijn. De indeling zegt niets over wie een fijn of een moeilijk mens is. Ik spreek mij niet uit over de fysieke belastbaarheid en sportiviteit van personen.
Elk type kan sportief of niet sportief aangelegd zijn. Het gaat in deze indeling enkel over typerend gedrag in een specifieke omgeving, in dit geval een sportmoment.
Iemand kan een zacht lief dekentjestype zijn in de PT-training maar buiten dit moment in andere conflictsituaties een moeilijk mens zijn. Toch zullen enkele uitgesproken karaktertrekken die tijdens de sportbeleving opvallen meestal ook aanwezig zijn in andere situaties.
Sommige eigenschappen van types kunnen ook afzwakken naarmate de verbondenheid met de trainer groeit. Zo kan het gebeuren dat een uitgesproken sneeuwvlok-type zich bij jou zo goed voelt dat hij toch jarenlang klant blijft.
Mijn bedoeling met deze indeling is een betere communicatie met de klant door te anticiperen op zijn gevoeligheden. Hoe beter je de klant begrijpt als mens hoe minder misverstanden en teleurstellingen omtrent verkeerde verwachtingen.
Meer lezen? Nog artikels over het beroep van personal trainer vind je hier: